Imprinting
-(ang.)po polsku wdrukowanie, to utrwalenie się (praktycznie niepodlegające modyfikacji) pewnego wzorca, na przykład rodzica, z którym osobnik styka się bezpośrednio po urodzeniu. Zjawisko to zaobserwowano początkowo u ptaków zagniazdowników. Imprinting jest przejawem specyficznego uczenia się, polega na skojarzeniu instynktownej reakcji „podążania za” ze specyficznym bodźcem, który tę reakcję wyzwala. Uczenie to występuje w ściśle określonym momencie rozwoju (tzw. okres krytyczny, czasami trwający zaledwie kilka godzin). W tym okresie każdy poruszający się i większy od pisklęcia przedmiot (np. piłka lub atrapa kaczki) wywołuje u niego reakcję podążania za. Sens wdrukowania jest oczywisty. Małe pisklę musi wiedzieć, kto jest jego opiekunem, za nim podążać i tak samo się zachowywać. W razie rozdzielenia, np. podczas ucieczki, powinno się zbliżyć do innego, podobnego osobnika, który się nim zaopiekuje.
Zjawisko pierwszy opisał w 1873 roku angielski biolog Douglas Alexander Spalding. Po 40 latach ponownie odkrył je niemiecki biolog Oscar Heinroth, a spopularyzował Konrad Lorent, austriacki zoolog i ornitolog, twórca nowoczesnej etologii i laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii. Badał zachowanie gęsi szarych. Opisał zjawisko wdrukowania i jego wpływ na dojrzałe życie tych ptaków. Okazało się, że pisklęta, które tuż po wykluciu się natknęły się na prof. Lorentza, podążały za nim, jak za gęsią matką.
Powiązane Artykuły: | |
